سایت پزشکی دکتر امیرچوپانی

هیدرو سفالی

دوشنبه, ۲۹ آذر ۱۳۹۵، ۰۵:۳۰ ب.ظ
هیدروسفالی چیست ؟ HYDROCEPHALUS
هیدروسفالی حالتی است که در آن مایع در مغز جمع میشود و باعث بزرگی سر و ادم مغز میگردد.
هیدروسفالی یعنی : آب در داخل مغز :
در اثر تشکیل غیر عادی آب ،ممکنست آسیب مغزی ایجاد شود و مشکلات تکاملی ، فیزیکی و ذهنی پیش آورد . برای اینکه موضوع بیشتر روشن شود مطالبی خیلی مختصر از مغز و تشریح درون آن بیان میشود.
مغز یکی از بزرگ ترین و پیچیده ترین اعضای بدن انسان است . مغز از بیش از 100 بیلیون عصب تشکیل یافته که بوسیله میلیون ها سیناپس با هم ارتباط دارند.
مغز از نواحی بخصوص زیادی تشکیل یافته که با هم کار میکنند.
کورتکس خارجی ترین لایه مغز است که حرکات ارادی و تفکر را کنترل میکند.
ساقه مغز بین طناب نخاعی و بقیه مغز قرار گرفته و عمل اساسی آن کنترل تنفس و خواب است .
گانگلیون های بازال Basal Ganglia
شامل قسمت هایی ازمغز است که در مرکز مغز قرار دارند و پیغام های بین قسمتهای مختلف مغز را هم آهنگ میکنند.
سربللوم Cerebellum در پایین تر و عقب مغز قرار گرفته و تعادل و هم آهنگی را عهده دار است.
مغز هم چنین به چندین لوب قسمت میشود. لوب فرونتال یا پیشانی ؛ ناظر بر قضاوت و حل مشکلات و حرکت.
لوب پاریتال یا طرفی ؛ ناظر بر احساس. نوشتن و وضعیت بدن است.
لوب های تامپورال با حافظه و شنوایی سر و کار دارند.
لوب های اکسی پیتال یا پشت سری دارای سیستم کنترل کننده بینایی مغز است .
مغز بوسیله یک لایه نسج بنام مننژ پوشیده شده است.
کاسه سر یا کرانیوم آنرا در مقابل ضربه محفوظ نگاه میدارد.
پلکسوس کورویید Choroid Plexus
عبارت از شبکه ای از سلولها که مایع مغزی -نخاعی را تولید میکنند و فشار داخل بطن هارا تنظیم میکنند.
مایع مغزی -نخاعی CSF بوسیله کورویید پلکسوس در سیستم بطنی تولید میشود .کورویید پلکسوس در بطن های طرفی . بطن سوم و چهارم جای گرفته است . گر چه مقدار بیشتر مایع مغزی -نخاعی در بطن های طرفی تولید میشود ولی تقریبا 25 در صد آن از منشاء خارج کورویید است .
کنترل شدید عصبی بر تشکیل مایع مغزی -نخاعی اعمال میشود. و این کار توسط اعصاب کولینرژیک و آدرنرژیک صورت میگیرد .
تحریک سیستم آدرنرژیک تولید CSF را کاهش داده و تحریک اعصاب کولینرژیک تولید آنرا دو برابر میکند.
در یک بچه نرمال ، تقریبا در ساعت 20 میلی لیتر CSF تولید میشود . در یک بچه میزان کلی آن 50 و در یک بالغ 150 میلی لیتر تخمین زده میشود.
تولیدCSF در چندین مرحله توسط پلکسوس کورویید انجام میگیرد.
هیدروسفالی عمدتا در کودکان و بزرگ سالان بالاتر از 60 اتفاق میافتد و جوانان نیز میتوانند به آن دچار شوند . تخمین زده میشود از هر هزار کودک تولد یافته ،1یا2 نفر با هیدروسفالی متولد میشوند.
CSF علت هیدروسفالی چیست؟
مایع سربرواسپینال در وضعیت عادی از مغز جریان پیدا میکند . در وضعیت بخصوصی ،مقدار مایع مغزی -نخاعی افزایش پیدا میکند .از جمله :
انسداد در مسیر جریان مایع مغزی - نخاعی.
کاهش توانایی عروق خونی در جذب مایع.
افزایش تولید آن در مغز. هر چه مقدار مایع زیاد شود مغز تحت فشار زیاد قرار میگیرد. این فشار ممکنست باعث آماس بیشتر مغز شده و به نسج آن آسیب برساند.
در بعضی موارد ،هیدروسفالی قبل از تولد نوزاد شروع میشود . و این در اثر یک اختلال ژنتیکی.
بعضی عفونتها که در دوران حاملگی اتفاق میافتد . مثل سرخجه.
این حالت همچنین میتواند در کودکان شیر خوار ،نو پایان و کودکان بزرگتر اتفاق افتد . مثل
عفونت های دستگاه عصبی مرکزی ( مننژیت )
مخصوصا در بچه هایی که در موقع زایمان خونریزی مغزی میکنند بخصوص نوزادن نارس.
آسیب هایی که قبل، حین زایمان و یا بعد از آن اتفاق میافتد.
ضربه های سر
تومورهای دستگاه عصبی مرکزی.
هیدروسفالی با فشار طبیعی :زمانی است که هیدروسفالی در بزرگسالان اتفاق میافتد . مایع مغزی -نخاعی افزایش می یابد ولی اندازه فشار معمولا طبیعی است. آن نیز میتواند باعث ادم و آسیب مغز گردد.
در بالغین این حالت از مسدود شدن جریان مغزی -نخاعی ناشی میشود ولی در بعضی موارد علتی یافت نمیشود.
شما ممکنست در معرض خطر زیادی قرار بگیرید اگر یکی از حالات زیرین را داشته باشید.
عفونت های مغزی مثل مننژیت
ضربه های سر
خونریزی یکی از رگهای خونی مغز
عمل جراحی مغز.
هیدروسفالی میتواند باعث آسیب دایمی مغز گردد.
این حالت در کودکان خیلی شایع است ولی میتواند در هر سنی دیده شود.
علایم اولیه هیدروسفالی در کودکان شامل :
فونتانل برجسته
افزایش سریع در اندازه سر
چشم ها که به پایین دوخته شده اند ( علامت غروب آفتاب)
تشنج
بیقراری و نا آرامی بیش از حد
استفراغ
خواب آلودگی
بدی تغذیه
کاهش تون عضلانی.
علایم در نوپایان و کودکان بزرگتر :
گریه کوتاه و بلند
تغییرات رفتاری
تغییر در حالت صورت
انحراف چشمها
سردرد
انقباضات عضلانی
تاخیر رشد
مشکل در غذا خوردن
خواب زیاد
بیقراری
عدم تعادل
از دست دادن کنترل مثانه
سر بزرگتر از معمولی
تهوع و استفراغ
تشنج ها
مشکل در تمرکز.
علایم در بالغین جوان و نیمه سن :
سردرد مزمن
از دست دادن تعادل
مشکل در راه رفتن
مشکلات مثانه
مشکلات بینایی
حافظه آسیب دیده
مشکل تمرکز.
هیدرو سفالی با فشار طبیعی :
این نوع هیدرو سفالی معمولا بتدریج شروع میشود و بیشتر در بزرگسالان بالا تر از 60 سال دیده میشود
اولین علامت بطور ناگهانی به زمین افتادن است . بدون اینکه هوشیاری خود را از دست بدهند
تغییر حالت راه رفتن
تغییر عمل کردهای ذهنی مثل حافظه
مشکل در کنترل مثانه
مشکل در کنترل مدفوع
سردرد
تشخیص توسط پزشک و با سونوگرافی . MRI وسیتی اسکن داده میشود و درمان توسط جراح مغز انجام میگیرد.
هیدرو سفالی در صورتی که به حال خود رها شود ممکنست کشنده باشد.
آینده کودکان مبتلا به هیدروسفالی بستگی دارد به درجه آسیب وارده به مغز . و بیشتر کودکان از آسیب دایمی مغز رنج خواهند برد.
این صورت ظاهر و ساده قضیه بود . حالا به اصل قضیه بپردازیم .
در حالت عادی فشار داخل جمجمه ممکنست تا 180 درجه میلی متر آب m m بالا برود.
بطور طبیعی CSF از بطن های طرفی و از راه سوراخ مونرو Monro به داخل بطن سوم جریان پیدا میکند و سپس آن از مجرای سیلویوس Sylvius عبور کرده که تقریبا 3 میلی متر درازا و 2 میلی متر قطر دارد و وارد بطن چهارم میشود .
مایع مغزی- نخاعی بعدا از دو سوراخ لوشکا Luschka و سوراخ ماگندی Magendie وارد سیسترن ها( مخازن ) در قاعده مغز میشود.
اگر انسدادی در مسیر CSF پدید آید هیدروسفالوس بوجود میاید
هیدرسفالی انسدادی و غیر ارتباطی بیشتر در کودکان و بعلت ناهنجاری مجرای aqueduct و یا وجود انسداد در بطن چهارم ایجاد میشود . گاهی وقتها انسداد مجرا بشکل یک حالت ژنتیکی وابسته به جنس به ارث میرسد.
دوستان محترم این خلاصه ای خیلی مختصر از هیدروسفالی و علت آن بود . منظور تدریس درس تشریح مغز نیست . ملاحظه میکنید در مغز ما چه دستگاه های پیچیده ای وجود دارد و آدمی انگشت حیرت به دهان میماند که اینها چه جوری درست شده اند. آیا خود بخود بوجود آمده اند ؟آیا چنین کاری امکان پذیر است ؟
در بدن انسان هزاران دستگاه و کارخانه پیچیده و مرموز وجود دارند که از مغز گرفته تا چشم . گوش . قلب. کبد. پانکراس . کلیه و دستگاه گوارش و غیره . که در قدرت هیچکس نیست که ذره ای از آنرا خلق کند جز خداوند یکتا و توانا.
ما ظاهر همدیگر را می بینیم ولی از درون خود بی خبریم . اگر ذره ای به عمق قضیه فکر کنیم آنوقت شاید گوشه کوچکی از عظمت خداوندی را ببینیم.
زندگی ما به مویی بسته است .به یک تومور خیلی کوچک در مغزمان . به پاره شدن رگ خیلی کوچک در قلب مان
موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۵/۰۹/۲۹
دکتر امیرچوپانی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی