مننژیت آسپتیک :Aceptic Meningitis
یک رویداد التهابی مننژهاست.یک بیماری معمولی است که در اثر عوامل مختلف اتفاق میافتد . مایع مغزی نخاعی با افزایش سلولی و بدون میکروارگانیسم هاست . آنتروویروس ها تقریبا 85 در صد موارد مننژیت آسپتیک را باعث میشوند . مهمترین علت مننژیت آسپتیک غیر ویروسی درمان ناقص و نامناسب بیماری باکتریایی است. مایکوپلاسما پنومونیه علت شایع دیگر مننژیت آسپتیک است . از علل دیگر میتوان از بیماری سل . لپتواسپیروز . توکسوپلاسموز . بیماری کاوازاکی و بدخیمی نام برد.
تظاهرات بالینی با هم فرق دارند و بیشتر با تب و سردرد خود را نشان میدهند. بیماری معمولا خفیف است و بدون درمان به سیر خود ادامه میدهد . ولی بعضی موارد ممکنست شدید و تهدید کننده باشد .
سندروم مننژیت آسپتیک توسط باکتریهای چرک زا بوجود نمی آید . با آنکه آن در اثر بعضی ویروسها ایجاد میشود ولی علتهای دیگر چه عفونی و و غیر عفونی نیز دارد . بنابراین دیگر مننژیت آسپتیک مترادف با مننژیت ویروسی نمیتواند باشد .
بطور کلی عفونت ویروسی شایعترین شکل مننژیت آسپتیک است و آنتروویروسها علت شایع آن میباشند . آنترویروسها ویروسهای کوچک و بدون پوشش RNA
از فامیل پیکورناویروس هستند که زیرگروه های چندی نیز دارد. بیشتر از 50 گروه فرعی با مننژیت آسپتیک رابطه دارند. کوکساکی ویروسها و اکوویروسها که آنترویروس میباشند تقریبا نصف موارد مننژیت آسپتیک را سبب میشوند . وقوع عفونت بعلت آنتروویروسها در تابستان و اول پاییز زیاد اتفاق میافتد . انتقال بیشتر از راه تماس دست به دهان و راههای تنفسی و مدفوع صورت میگیرد.
هرپس ویروسها مثل هرپس لب و تبخال تناسلی میتوانند تولید مننژیت در کودکان مخصوصا در شیرخواران شوند . ویروس واریسلا زوستر یا همان زونا یکی دیگر از هرپس ویروسها فقط در افراد با کمبود ایمنی باعث آنسفالیت میشود . اوریون زمانی شایعترین علت مننژیت آسپتیک بود تا اینکه با شروع واکسیناسیون اوریون از تعداد آن کاسته شد.
یکی دیگر از علل مننژیت آسپتیک ویروس HIV است .ویروس کمبود ایمنی انسانی HIV از راه خونی به مننژ ها میرسد در صورتیکه ویروس هاری . پولیو و هرپس ویروسها از راه عصب انتشار مییابند ( نوروتروفیک ) .
مننژیت آسپتیک دارویی : شیوع مننژیت آسپتیک در اثر داروها نامشخص است .بعضی داروهای ضد میکربی میتوانند باعث این بیماری شوند ( تری متوپریم -سولفا متوکسازول " کوتریموکسازول " .سیپروفلوکساسین . سفالکسین . مترونیدازول . آموکسی سیلین . پنی سیلین . ایزونیازید ) .
بعضی از داروهای دیگر مثل داروهای ضد التهابی غیر استروییدی . رانیتیدین . کاربامازپین . واکسن هپاتیت B و اوریون . ایمونوگلوبولین ها و داروهای رادیو گرافیک با مننژیت آسپتیک دارویی همراه بوده اند .مکانیسم پاتوژنیک این داروها در تولید بیماری متفاوت است و ممکن است از دارویی به داروی دیگر فرق کند .
مننژیت آسپتیک ممکن است در اثر ویروسها . باکتریها . قارچ ها پارازیت ها . داروها . بیماری سیستمیک و سایر حالات دیگر رخ دهد . علل باکتریال مننژیت آسپتیک بقرار زیر است :
درمان ناقص مننژیت باکتریال
عفونت خارج مننژی
آندوکاردیت
مایکوپلاسما پنومونیه
مایکو باکتریوم توبرکلوزیس
سیفیلیس
بروسلا
علل قارچی
مننژیت ویروسی نسبتا شایع است و در حدود 10 در 100 هزار نفر دیده میشود .
مننژیت آسپتیک معمولا یک بیماری خوش خیم است . میزان مرگ و میر کم است بجز در نوزادان تازه تولد یافته .
اکثر بیماران در عرض 5 تا 14 روز حالشان بهتر میشود ولی خستگی . بی حالی و ضعف ممکنست ماهها دوام داشته باشد . گاهی بروز تشنج روند بیماری را بدتر میکند . در بعضی ها آنسفالیت ظاهر میشود . عارضه شایع بعد از مننگو آنسفالیت بعلت اوریون کری عصبی است . در بعضی کودکان هیدروسفالی گزارش شده است .
علایم مشخص در کودکان بزرگتر سردرد و افزایش حساسیت عصبی ، و در شیرخواران بیقراری و عصبانیت در موقع دست زدن است . سردرد معمولا در ناحیه پیشانی و یا همه جا است . تب . تهوع و استفراغ شایع است ولی تشنجات نادر هستند . درد گردن . پشت . پاها و فتوفوبی زیاد دیده میشود . ممکنست بثورات بخصوص با ویروسهای کوکساکی و اکوویروس ها ظاهر شود . سفتی گردن و پشت اغلب دیده میشود . در آزمایش مایع نخاع تعداد کمی سلول و یا بتعداد هزاران عدد سلول مشاهده شود . اورگانیسمی وجود ندارد و معمولا پروتیین طبیعی و یا اندکی بالا میرود و مقدار قند طبیعی است .کاهش مقدارقند مایع نخاعی ممکنست علامت خوبی نباشد و میتواند با بدخیمی . عفونت مایکو پلاسما پنومونیه . مننژیت بد درمان شده . سل و بندرت با بعضی بیماری های ویرال همراه باشد .
همراهی پنومونی و سایر بیماری های قبل از مننژیت ،بیشتر مایکو پلاسما پنومونیه را بعنوان عامل مسبب نشان میدهد . از نقطه نظر تشخیص . درمان و پیش آگهی مشکل زمانی است که مننژیت باکتریال بطور غلط و ناقص درمان شده باشد.
بستری در بیمارستان الزامی است مخصوصا زمانی که عفونت میکربی در کار است تا تحت درمان ضد میکربی و مایع درمانی قرارگیرد.
درمان علامتی برای سردرد و افزایش حساسیت ، شامل استراحت و ضد دردها بدون آسپیرین است . بعضی داروها مثل کدیین . مورفین و فنوتیازین ها در کودکان توصیه نمی شوند چون باعث بروز علایم گمراه کننده میشوند . چندین هفته بعد از بهبودی بایستی از نظر عصبی و عضلانی مورد معاینه دقیق قرار گیرند و در موارد اوریون باید اودیومتری دو طرفه انجام گیرد . ..
دوستان عزیز . بار ها یاد آ
وری شده که طبابت هم خیلی آسان و هم خیلی مشکل است .
آسان برای کسانیکه هیچ آگاهی از علم طب و دارو ندارند و برای ایشان خیلی آسان است که برای هر تب و عفونتی خودشان دارو تجویز کنند . آنها نمیدانند که این کار مخصوصا در نوزادان چقدر خطرناک و فاجعه بار است . زیرا برای خود پزشکان در مراحل اولیه هر بیماری تبدار بسیار مشکل است تشخیص بدهند که آیا این بیماری تبدار مقدمه یک عفونت دستگاه عصبی مرکزی است یا یک عفونت ویروسی خود محدود شونده است . این جاست که بعضی والدین میگویند بچه مان را پیش فلان پزشک بردیم تشخیص نداد حا لا در بیمارستان بستری است و میگویند مننژیت گرفته و وضعش خراب است . واقعیت اینست که آن پزشک هیچ تقصیری ندارد . امکان ندارد ، مننژیت باکتریال یا مننژیت ویرال در یکی دو روز اولیه تشخیص داده شود و یا حدس زده شود . ممکنست بچه در مراحل اولیه یک بیماری جدی مثل مننژیت قرار داشته باشد ولی آنتی بیوتیک ناقص و یا نامناسب علایم آنرا برای چند روز مخفی کند و باعث گمراهی پزشک شود .
به این مورد توجه کنید . چندی قبل پسری پانزده ساله بهمراه مادرش مراجعه کرده بود .تب شدید و چرگ گلوی شدید داشت . شدیدا بی حال بود و استفراغ داشت . مادرش میگفت .پدرش دیروز این پسر را فرستاد پیش تزریقات تا یک آمپول بزند چون خودش هروقتی مریض میشود میرود پیش آن تزریقات تا آمپولی زده باشد و خوب بشود البته معلوم است یا دگزا یا بتا "به قول جماعت " . در تزریقات برای این نوجوان محبت بیشتری میشود و سه آمپول یکجا یعنی بتامتازون . پنی سیلین و پیروکسیکام زده میشود . حالا با تزریقات کاری نداریم . این پدر فکر نمیکند که چه کاری خطرناکی انجام میدهد . در دور ترین دهات از این کارها نمیکنند . ناآگاهی و جهالت را ببینید تا چه حد است . نمیداند که پسرش که دنیا ها ارزش دارد ممکنست به عفونت گلو . پشت سرش روماتیسم مفصلی . بعد روماتیسم قلبی . بیماری کلیه مبتلاء شود و تا آخر عمر علیل بماند. تازه این پدر موقع صحبت پزشکان را قبول ندارد و آنها را بیسواد میخواند . برای چلو کباب خوردن گشاده دستی میکند و پنجاه هزار تومان انعام میدهد .
نوزادانی را میآورند که در مرحله آخر زندگی است . چون پدر و مادر یک هفته است برای تبش آستامینوفن میدهند. تا اینکه تشنج میکند و به حالت مرگ میافتد تازه شکایت میکنند در بیمارستان رسیدگی نمی کنند و یا سر در نمی آورند. البته فکر نکنید این سهل انگاری بعلت بی پولی و نداری است . همین آدمها برای خوش گذرانی و صرف غذا در رستوران و تریاک. باندازه کافی پول دارند .زیاد میخورند و زیاد خرج میکنند . اینها نتیجه جهل ونادانی است . خرج مراجعه به بیمارستان و ویزیت شاید خیلی از پیتزا خوردن کمتر است . تازه در ایران قیمت دارو و پزشک که از تمام دنیا پایین تر است .حتی از پاکستان و بنگلادش .