سرتونین

سرتونین چیست. serotonin
سرتونین در سال 1948 بوسیله
Maurice M Rapport
کشف شد . در ابتدا بعنوان یک عامل سرمی طبقه بندی شد که روی انقباض عروقی اثر میگذارد.
سرتونین یک ماده شیمیایی است که در بدن انسان یافت میشود . سرتونین بخصوص بر روی عضلات صاف تاثیر میگذارد و یک منتقل کننده عصبی است و بیشتر در مغز ،روده ها و پلاکت های خون یافت میشود.
سرتونین بخصوص در انقباضات عضلات صاف،انتقال انگیزش ها بین اعصاب،تنظیم کننده اعمال بدن و کمک کننده در خوشی و شادی فعال است .
بعضی محققین آنرا بعنوان ماده شیمیایی در نظر میگیرند که عامل تثبیت خلق و خوی بوده و کمبود آن به افسردگی منجر میشود .
سرتونین در مغز و روده ها ساخته میشود . بیشتر سرتونین بین 80 تا 90 در صد آن را میتوان در روده ها پیدا کرد . سرتونینی که در مغز ساخته میشود باید همانجا مصرف گردد. تصور میرود سرتونین ، خلق ،رفتارهای اجتمایی ،اشتها،هضم غذا ،خواب ، حافظه و روابط جنسی را تحت تاثیر می گذارد. شاید بین افسردگی و سرتونین رابطه ای وجود داشته باشد.
داروهایی که مقدار سرتونین را تغییر میدهند ،مصرف بالینی مهمی در درمان افسردگی،تهوع و میگرن دارند . تحقیقات پزشکی برای روشن شدن نقش سرتونین در بیماری پارکینسون انجام میگیرد. تصور میرود که سرتونین یک انتقال دهنده عصبی مهمی باشد . اگر چه بعضی ها آنرا یک هورمون میدانند.
سرتونین نمیتواند از سد خونی -مغزی بگذرد ،بنابراین سرتونینی که در مغز مصرف میشود باید همانجا ساخته شده باشد . سرتونین سیگنال های بین اعصاب را تنظیم میکند . مطالعات فراوانی ارتباط بین سرتونین و متابولیسم استخوان،تولید شیر پستان،باز سازی کبد و تقسیم سلولی را نشان میدهد . آن نقش زیادی روی مغز ایفاء میکند و تاثیر فراوانی روی خلق و اضطراب و شادی دارا میباشد . سرتونین توسط پلاکت ها نیز ترشح میشود و در انعقاد خون دخالت میکند . سرتونین روی تهوع اثر میگذارد و باعث دفع مواد سمی و محرک از روده ها می
شود ::

استامینوفن

بیایید بیشتر بدانیم
استامینوفن یک داروی ضدتب سالم می باشد به شرطی که در مقادیر درمانی صحیح مصرف شود ولی سمیت کبدی میتواند در اثر بد مصرف کردن یا زیاد مصرف کردن اتفاق بیفتد سمیت با استامینوفن به عنوان علت شایع نارسایی حاد کبدی جای هپاتیت ویروسی را گرفته است و دومین علت شایع نارسایی کبدی می باشد که می تواند پیوند کبدی را ضروری سازد. بیشتر بیمارانی که یک دوز سمی استامینوفن را مصرف کردند در ابتدا ممکن است بدون علامت باشد چون علائم سمیت کبدی ٢٤ ساعت تا ٤٨ ساعت ظاهر نمی شود. حداقل مقادیر سمی استامینوفن که باعث سمیت کبدی شدید می شود عبارت است از: بالغین ٧/٥ تا١٠ گرم کودکان:١٥٠ تا٢٠٠ میلی گرم برای هر کیلو در کودکان سالم با سن ١ تا٦ سال. سیر بالینی سمیت استامینوفن بطور کلی به چهار مرحله تقسیم می شود. علائم فیزیکی نسبت به سمیت کبدی فرق می کند. مرحله اول:نیم تا بیست و چهار ساعت بعد از مصرف . بیماران ممکن است بدون علائم باشند یا از بی اشتهایی، تهوع واستفراغ وإحساس ناخوشی شکایت کنند . در معاینه فیزیکی ممکن است رنگ پریدگی ، تعریق، کسالت و خستگی دیده شود . مرحله دوم: ١٨ تا ٧٢ ساعت بعد از مصرف. بیماران علائم درد شکمی در سمت بالای راست شکم ، بی اشتهایی و تهوع واستفراغ نشان می دهد. تپش قلب و پایین امدن فشار خون نشانه از دست دادن قریب الوقوع حجم مایعات است. بعضی بیماران ممکن است از کاهش دفع إدرار خبر بدهند٠. مرحله سوم: فاز کبدی . ٧٢ تا ٩٦ ساعت بعد از مصرف . تهوع و استفراغ مداوم ، درد شکمی و حساس بودن کناره کبد، نکروز کبدی و عملکرد غیر طبیعی ان همراه با زردی، اختلال انعقاد خون ، پایین امدن قند خون و انسفالوپاتی کبدی. نارسایی حاد کلیوی در بیماران شدیدا بد حال. مرگ از نارسایی چندین ارگان . مرحله چهارم: فاز بهبودی چهار روز تا سه هفته بعد از مسمومیت در إنهائی که جان سالم به در می برند . از بحث درباره آزمایشات ضروری متعدد ودرمان صرف نظر می کنیم . منظور از این مطلب این است پدر و مادر هایی که برای پایین آوردن به زور تب فرزندانشان به استامینوفن متوسل می شوند و بدون حساب و کتاب از قطره وشربت وشیاف استفاده می کنند باید از عوارض خطرناک ان هم آگاه باشند و بدست خود فرزندشان را با استامینوفن مسموم نکنند . وفکر نکنند چون استامینوفن تب بر است هرچه بیشتر بهتر. دکتر احمد امیرچوپانی

کمبود ویتامین c

بیایید بیشتر بدانیم:
کمبود أسید اسکوربیک یا ویتامین سی در بدن اسکوربوت (اسکوروی) نامیده میشود. ویتامین سی در بسیاری از واکنش های شیمیایی بدن نقش بسزایی ایفا می کند . تظاهرات کمبود آن در شیرخواران عبارتند از: تحریک پذیری ، درد و حساسیت همراه با تورم استخوان و فلج کاذب پاها .
این بیماری موقعی در شیر خواران رخ میدهد که تغذیه آنها در سال اول زندگی با شیر گاو بدون مکمل باشد و یا رژیم غذایی عاری از میوه جات و سبزیجات باشد .
خونریزی زیر پریوستی استخوان،خونریزی لثه ها،و پتشی( لکه های خونریزی) ، تغییرات مو و یک سلسله تغییرات ذهنی علایم پیشرفت این بیماری هستند.کم خونی ثانوی به خونریزی ، کاهش جذب آهن یا متابولیسم غیر طبیعی فولات نیز در اسکوربوت مزمن دیده میشود .
درمان اسکوربوت تجویز ویتامین سی ١٠٠الی٢٠٠میلی گرم روزانه در دوزهای منقسم و منابع غنی از ویتامین سی ،مرکبات و سبزیجات می باشد.در اثر پخت و پز از بین می رود .حالا این پرسش پیش میاید بعضی از حیوانات مثل سگ و گربه که از سبزیجات و مرکبات تغذیه نمی کنند چرا به اسکوربوت دچار نمی شوند؟
جوابش این است که آنها و أکثر حیوانات دیگر دارای آنزیم های ضروری برای ساختن اسید اسکوربیک هستندو احتیاجی به ویتامین سی از خارج بدن ندارند ولی انسان ها و بعضی حیوانات مثل خوکچه هندی ،خفاش های میوه خوار ،فاقد این آنزیم هستند.

حملات خواب رفتن در روز

نارکولپسی:
حملات خواب رفتن در روز .
یک اختلال خواب است که با خواب رفتن روزانه و مزمن مشخص می شود که بدون توجه به فعالیت و محیط اطراف اتفاق می افتد و با خواب طولانی شب از ببن نمی رود.
شروع آن تا قبل از سه سالگی هم دیده می شود .
هیجده درصد کودکان کمتر از ده سال دارند و شصت درصد در دوران بلوغ بروز می کند. نارکولپسی شدیدا زندگی عادی را بهم میزند .ماه ها و سال ها بعد شروع آن،ممکن کاتاپلکسی هم ظاهر شود(از بین رفتن قدرت عضلانی در اثر تحریکاتی مثل خنده،عصبانیت و فشار روانی ،اوهام بینایی و شنوایی و احساس فلج شدن در موقع خواب).
تحقیقات جدید نشان میدهد که یک ماده شیمیایی هیپو تالاموس در مغز بنام هیپو کرتین در اثر آسیب خود ایمنی باعث نارکولپسی و کاتاپلکسی می شود .
نارکولپسی با بعضی داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی مثل دکسترو آمفتامین یا متیل فنیدات تخفیف میابد. کاتاپلکسی به داروهای دیگر نظیر فلوکستین یا کلومیپرامین و مدافنیل جواب میدهد.این بیماری تا آخر عمر ادامه میابد .
دکتر احمد امیرچوپانی

راه رفتن در خواب

بیایید بیشتر بدانیم:
آیا میدانیدبعضی افراد در خواب راه می روند؟
راه رفتن در خواب یکی از اختلالات خواب است .با شروع ناگهانی که معمولا در اوایل شب اتفاق می افتد و با فعالیت هماهنگ(مثل راه رفتن ،بعضا حرکت دادن اشیا بدون هدف مشخص ) در یک حالت هوشیاری ضعیف مشخص می شود .این حمله نسبتا کوتاه مدت بوده و خودبخود متوقف می شود و صبح فردا یاد آوری کمی از وقایع شب قبل وجود دارد.راه رفتن در خواب ممکن است به فعالیت مغزی در مرحله سوم و یا چهارم خواب مربوط باشد .تخمین زده میشود که شیوع آن دو تا سه درصد باشد .ولی تا پانزده درصد موارد در کودکان بین شش تا شانزده سال گزارش شده است.در پسران بیشتر از دختران دیده میشود و ممکن است بسیاری حملات عود کننده داشته باشد .خصوصیات روانی بندرت دیده می شود و همراهی زیاد تا سی درصد بین میگرن و راه رفتن در خواب وجود دارد.در کودکان مستعد حملات راه رفتن در خواب ممکن است با استرس مثل بیماریهایزتب دار بروز کند درمانی وجود ندارد و بهتر است با روانپزشک مشورت شود .

سندرم گیل دو لاتورت

یکی از حالات دیگر موقعی است که کودک اداهای گوناگون از خود در می آورد مثلا دهن کجی می کند ،تیک دارد،حرف های دیگران را تقلید می کند و یا کلمات زشت بکار میبرد.این حالت بیشتر در پسران هفت تا پانزده سال دیده می شود (سندرم گیل دو لاتورت)و ممکن است به طرف حرکات شدید گردن و تنه پیشرفت نموده که بتواند بیمار را به زمین اندازد .نوار مغزی طبیعی است از حالات دیگر میگرن است که یک اختلال حمله ای است و در کودکان پایین تر از پنج سال ممکن است با حملات رنگ پریدگی و گیجی و یا استفراغ بدون سردرد مشخص تظاهر نماید.
ندرتا ممکن است احساس بزرگ یا کوچک شدن محیط دست دهد (آلیس در سرزمین عجایب)
گاه گاهی در یک دختر جوان با حملات عود کننده ،خیره ماندن و سفتی بدن بطور اشتباهی تشخیص تشنج داده میشود .

حالاتی که تشنجات را تقلید می کنند

کلاس طب:
حالات دیگری وجود دارند که تشنجات را تقلید می کنند .
حالت دیگر که در کودکان جوان مشاهده میشود و بدون اخطار قبلی بروز می کند به این صورت است که ناگهان کودک هراسناک و رنگ پریده شده تلو تلو میخورد و یا گریه کرده به طرف والدین خود دویده و به آنها می چسبد و یا ممکن است به زمین بیفتد .امکان دارد نیستاگموس (حرکات غیر ارادی چشم ها )و یا استفراغ وجود داشته باشد .
با آنکه حمله کمتر از سی ثانیه طول می کشد ولی می تواند چندین دقیقه ادامه یابد .به این حالت سرگیجه حمله ای گویند.
بعلت اینکه هم سرگیجه و هم ترس می تواند در تشنجات لوب تامپورال وجود داشته باشد لذا بعضی اوقات تمایز سرگیجه حمله ای خوش خیم از صرع پسیکوموتور با اشکال روبرو میشود .ولی نوار مغزی در سرگیجه حمله ای طبیعی است همچنین حالت بعد از تشنج و فراموشی وجود ندارد.
منظور از صرع پسیکوموتور بطور خیلی خلاصه این است یک شکل بخصوص از تشنجات موضعی تشنج پسیکو موتور یا لوب تامپورال است .این تشنجات با یک دوره تغییر شخصیت مشخص می شود و قبل از ده سالگی نادر است و به ترتیب زیر بروز می کنند مرحله اورا یا اخطار :با احساس تشویش و نگرانی، علایم احشایی ، توهمات بویایی(احساس بو های نا مطبوع )تهوع ، توهمات بینایی، طغیان احساسات مثل ترس و خشم ، توقف و قطع فعالیت (کودک ساکت و آرام می ایستد خیره می ماند وممکن است رنگ پریده گردد )اعمال حرکتی جزیی یا انجام حرکات غیر ارادی مثل جویدن یا به صدا در آوردن لب ها ،ادای کلمات بی معنی ،تکان خوردن یا حرکت دادن بدن،کندن لباس ها با نوک انگشتان،آهسته به هم زدن دست ها ،بیرون آوردن لباس ها.معمولا تشنج کلی بیش از ده دقیقه طول نمی کشد بعد از تشنج حالت خواب آلودگی،اختلال حواس و فراموشی اختصاصی نسبت به حادثه رخ میدهد.

کابوس شبانه

قابل توجه پدر و مادرهای محترم
مواقعی است که بعضی از حرکات عجیب و غریب فرزندانتان باعث وحشت و نگرانی شما می شود .مثلا کودک از خواب بیدار می شود چشم هایش گشاد شده،گریه می کند،جیغ می کشد،مضطرب است و ممکن است رختخواب خود را ترک گفته و بدود و به آسانی آرام نگیرد .این حالت در کمتر از یک دقیقه فرو می نشیند و کودک به خواب عمیقی فرو میرود بدون اینکه از این حادثه چیزی به خاطر داشته باشد.نوار مغزی معمولا طبیعی است به این حالت کابوس شبانه می گویند.

سرفه

هدف سرفه کردن عبارت است از تمیز کردن راه های هوایی از مواد محرک و مسدود کننده ای است که می توانند به ریه ها آسیب رسانده و مانعه تبادل خوب اکسیژن و دی اکسید کربن شوند . در تمام سنین سرفه علامت شایع بیماری حاد یا مزمن ریوی است . آن یک علامت آزار دهنده برای کسی است که سرفه می کند یا آن را می شنود .
گاهی سرفه یه قدری شدید است که می تواند باعث نا توانی ،بی خوابی، کاهش اشتها ،بالا آوردن خون ، فشار عضلانی و حتی سس دنده ، پارگی ماهیچه های شکمی و از س رفتن هوشیاری شود ( سن کوپ سرفه) علیرقم این حقیقت که سرفه کردن محافظت کننده و نجات دهنده زندگی است دارو های ضد سرفه همه جا حتی در منازل هم فراوان به چشم می خورد . سرفه میتواند نشان دهنده رویداد های مکانیکی ،تحریکی ،التهابی و عفونی در سر تا سر مجاری . تنفسی باشد. گیرنده یا رسپتور های حساسی که در تمام طول راه های تنفسی جای دارند با این محرک ها فعال شده و انگیزش های پیدا شده را به مرکز سرفه در مغز می فرستند اطلاع. از منشع گیرنده های محرک سرفه ایجاب می کند که در موقع بر خورد باسرفه معاینه و بررسی کاملی صورت گیرد.
تحریکات بالا رونده که از بینی و سینوس ها بر می خیزندو یا از حلق ،مجرای شنوایی خارجی و پرده گوش ؛برنش ها حنجره و نای می آیند وقتی به مرکز کنترل سرفه در مغز میرسند ؛توسط اعصاب مختلف به عضلات حنجره نای و نایژه ها و توسط بعضی دیگر از اعصاب به دیافراگم و عضلات بازدم قفسه سینه و دیواره شکم میرسند .گرچه سرفه یک رفلکس ابتدایی و بدوی است ولی می تواند ارادی یا روانی هم باشد.
سرفه کردن ،مجاری تنفسی کوچک و بزرگ را تمیز می کند و باعث بیرون کردن خلط از چهار طریق زیر می گردد:
تولید جریان هوای پر فشار در مجاری تنفسی بزرگ
پایین آوردن جریان هوا در مجاری کوچک
فشار مکانیکی روی تراشه و برونش های بزرگ
فشار مکانیکی روی مجاری تنفسی کوچک
بیرون کردن غذایی که به داخل مجاری تنفسی کشیده شده ، ترشحات التهابی و ترشحات لزج بستگی به شدت جریان هوا ،چسبندگی و لزج بودن آن ماده دارد.
در بیمارانی که به آسم مبتلا هستند سرفه معمولا با خس خس و تنگی نفس همراه است.با آنکه خس خس سینه علامت دایمی و لازمه آسم است ولی سرفه اغلب علامت شاخص آسم و گاهی تنها علامت آن است.
ترشح بینی مزمن و سینوزیت باعث سرفه مزمن میشود. علایم و نشانه های بیماری سینوسی مزمن در کودکی عبارتند از :سرفه مقاوم،مخصوصا در شب،ترشح چرکی بینی ، گلودرد و عفونت های گوش میانی عود کننده. به طور خلاصه
سرفه میتواند نسبت به سن ،علت، محل بروز سرفه و نوع سرفه اشکال مختلفی پیدا کند و باید با پیگیری مرتب مخصوصادر سنین شیر خوارگی و پیری علت اصلی را پیدا نمود و درمان مناسبی انجام داد

مرگ ناگهانی شیر خوار

سندرم مرگ ناگهانی شیر خوار

قابل توجه پدر و مادر هایی که شیر خوار زیر 1ساله دارند
هیچ صحنه ای دلخراش تر از این نیست که مادر شیر خوار 5 ماهه ای صبح از خواب بیدار شود و با جسد کبود و بی جان فرزند دلبند خود روبرو شود . خدایا بچه ام که دیشب سالم بود و لبخند می زد چرا و به چه علتی مرده است. سندرم مرگ ناگهانی شیر خوار از زمان های قدیم وجود داشته و الان هم وجود دارد و هر کسی علت آن را به یک چیزی نسبت میدهد. در بچه هایی که زودتر به دنیا آمده اند یا وزن تولدشان کم بوده این رویداد زیاد دیده میشود . بچه هایی که مادرانشان فقیر بوده یا سیگار می کشند ویا مواد مصرف می کنند بیشتر دچار مرگ ناگهانی میشوند . خطر مرگ ناگهانی شیر خوار در خواهر و برادران شیر خواری که با این تشخیص مرده مخصوصا در زمستان سه تا پنج برابر افزایش می یابد . سندرم مرگ ناگهانی شیر خوار قبل از یک ماهگی و بعد از شش ماهگی کمتر اتفاق می افتد و بیشتر بین ماه های دو تا چهار ماه دیده میشود .
سندرم مرگ ناگهانی شیر خوار یکی از شایع ترین علت مرگ و میر بین یک ماهگی تا یک سالگی در سراسر جهان به شمار می رود و شاید از دیگر علل مرگبار کودکان مثل سرطان ، پنومونی ، بیماری های قلبی، بد رفتاری و بیماری های عصبی و عضلانی بیشتر باشد بدون اغراق روزانه چندین مورد مرگ شیر خوار در جهان بدون علت واضح دیده می شود .
بیشترین توجیه برای این گونه مرگ ها خواباندن بچه بر روی شکم مخصوصا در رخت خواب نرم و هم تختی مادر وشیر خوار است .
توصیه می شود والدین کودک را در وضعیت رو به شکم یا به پهلو نخوابانند از استفاده از وسایل نرم و پیچاندن پیش از حد کودک در ملافه و پتو پرهیز کنند. از مصرف سیگار در حین یا پس از بارداری پرهیز کنند . محیط کودک عاری از دود سیگار ،الکل و مواد مخدر باشد .
به تغذیه با شیر مادر تشویق گردند. استفاده از پستانک را در مواقع خواب در نظر بگیرند .
نضریه ی بعضی ها بر این عقیده استوار است شیر خواری که استعداد ذاتی به این سندروم دارد و در دوره ی تکاملی بحرانی به سر می برد و با یک محیط خواب استرس زا روبرو می شود و یا آن هایی که اختلالاتی در کنترل قلبی و تنفسی در ساقه مغز دارند بیشتر دچار کمبود اکسیژن ، پایین آمدن ضربان قلب ، توقف تنفس و مرگ میشود .

دکتر احمد امیر چوپانی